Καταρράκτης
Τι είναι ο καταρράκτης;
Μέσα στον οφθαλμικό βολβό υπάρχει ο κρυσταλλοειδής φακός, ακριβώς πίσω από την ίριδα ( χρωματιστό τμήμα του ματιού), που μας επιτρέπει να βλέπουμε με ευκρίνεια. Η θόλωση του κρυσταλλοειδούς φακού ονομάζεται καταρράκτης. Εκδηλώνεται στα πλαίσια της φυσιολογικής γήρανσης του οργανισμού, αλλά μπορεί να προκληθεί και από διάφορα νοσήματα (οφθαλμικά ή συστηματικά) , τραυματισμούς, λήψη φαρμάκων ή ακόμα και από έκθεση σε ακτινοβολία ενώ σπάνια υπάρχει εκ γενετής (συγγενής καταρράκτης). Η θόλωση του φακού είναι προοδευτική και εμφανίζεται με διαφορετική ταχύτητα στο κάθε μάτι. Όταν αναπτυχθεί ο καταρράκτης, ο φακός γίνεται αδιαφανής με αποτέλεσμα το φως να μην περνά στον αμφιβληστροειδή.
Ποια είναι τα κύρια συμπτώματα
Το κύριο σύμπτωμα είναι η μειωμένη μακρινή ή κοντινή όραση.
Αναλυτικά η εξασθένηση στην αντίληψη των χρωμάτων, το θάμβος, η μείωση της ευαισθησίας των αντιθέσεων σε φωτεινό περιβάλλον, οι λάμψεις και αντανακλάσεις γύρω από ορισμένα αντικείμενα (όπως ακτίνες γύρω από τα φώτα των αυτοκινήτων κατά τη βραδινή οδήγηση) αλλά και η εμφάνιση ή επιδείνωση της μυωπίας μπορεί να οφείλονται στην δημιουργία καταρράκτη.
Πόνος, δακρύρροια, αίσθηση ξένου σώματος ΔΕΝ είναι συμπτώματα καταρράκτη.
Πότε πρέπει να χειρουργείται
Ο χρόνος της επέμβασης εξαρτάται από τις ανάγκες του ατόμου.
Είναι ένα χειρουργείο που σχετίζεται με την ποιότητα ζωής. Αν ο καταρράκτης δυσκολεύει ή απαγορεύει στο άτομο να συνεχίζει τις δραστηριότητες του (π.χ. οδήγηση αυτοκινήτου, διάβασμα κτλ.), τότε είναι καιρός να αφαιρεθεί. Η θεωρία ότι ο καταρράκτης πρέπει να ωριμάσει ίσχυε για προηγούμενες χειρουργικές τεχνικές. Τώρα πια οι ασθενείς θα πρέπει έγκαιρα να χειρουργηθούν για να έχουν καλύτερα και πιο άμεσα αποτελέσματα.
Προεγχειρητικός έλεγχος
Πριν τον προγραμματισμό για χειρουργείο ο ασθενής θα πρέπει να ελέγχεται για την κατάσταση των οφθαλμών του. Μέτρηση οπτικής οξύτητας, ενδοφθάλμιας πίεσης και βυθοσκόπηση είναι απαραίτητες κλινικές εξετάσεις. Απαραίτητη εξέταση για τον υπολογισμό του ενδοφακού είναι η βιομετρία. Με βάση την ανατομία του οφθαλμού (αξονικό μήκος, καμπυλότητα κερατοειδούς, κτλ.) υπολογίζεται ο ακριβής βαθμός του ενδοφακού για να πέτυχουμε την μετεγχειρητική διάθλαση που θέλει ο ασθενής. Εκτός από την βιομετρία ως εξετάσεις ρουτίνας για τον προγραμματισμό του χειρουργείου είναι η ενδοθηλιομέτρηση ( τα ενδοθηλιακά κύτταρα είναι απαραίτητα για την σωστή λειτουργία του οφθαλμού και θα πρέπει να γνωρίζουμε τον αριθμό τους πριν από κάθε χειρουργείο) και η τομογραφία της ωχράς κηλίδας για να γνωρίζουμε με ακρίβεια αν συντρέχει και άλλος λόγος για την μείωση της όρασης του ασθενούς.
Πώς γίνεται η εγχείρηση;
Η εγχείρηση γίνεται με τοπική αναισθησία (σταγόνες), κάτω από μικροσκόπιο. Η διάρκεια της είναι κατά μέσο όρο 10-15 λεπτά οπού ο χειρουργός αφαιρεί τον καταρράκτη με υπέρηχο από μια μικροσκοπική τομή μικρότερη από 2.5 χιλιοστά. Στη συνέχεια από την ίδια τομή θα τοποθετηθεί ο νέος ενδοφακός, που ξεδιπλώνεται μέσα στο μάτι. Η τεχνική ονομάζεται Φακοθρυψία και τα μεγάλα πλεονεκτήματα της είναι η απουσία ραμμάτων και ο βραχύς χρόνος ανάρρωσης. Τέλος, ο ασθενής δε νοσηλεύεται και πηγαίνει στο σπίτι του αυθημερόν.
Ενδοφακοί (IOLs)
Σήμερα υπάρχει η δυνατότητα, συγχρόνως με το χειρουργείο του καταρράκτη, να γίνει η διόρθωση της προϋπάρχουσας υπερμετρωπίας – μυωπίας – αστιγματισμού και πρεσβυωπίας. Αυτή είναι η διαθλαστική προσέγγιση του ασθενούς που θα χειρουργηθεί για καταρράκτη και τον απαλλάσσει από τη χρήση γυαλιών. Αυτό επιτυγχάνεται με τη χρήση νέων ενδοφακών (Premium IOLs) και ειδικής μελέτης προεγχειρητικά, με εξαιρετικά αποτελέσματα
Ποια είναι η μετεγχειρητική πορεία
Όλοι οι ασθενείς μετά το χειρουργείο του καταρράκτη είναι ικανοί να βαδίζουν και να βλέπουν αρκετά ικανοποιητικά. Σε 24 ώρες μετά το χειρουργείο, που είναι η πρώτη επανεξέταση, εάν δεν υπάρχουν ειδικά προβλήματα οι ασθενείς έχουν εξαιρετική όραση και μπορούν να ανταποκριθούν στις καθημερινές τους δραστηριότητες. Η φαρμακευτική αγωγή είναι τοπικά με κολλύρια και δεν ξεπερνάει τις 3 εβδομάδες.
Συχνές ερωτήσεις
Εμφανίζεται ξανά ο καταρράκτης;
Ο καταρράκτης χειρουργείται ΜΙΑ φορά. Από την στιγμή που θα αφαιρεθεί ο κρυσταλλοειδής φακός και θα γίνει ένθεση του ενδοφακού δεν γίνεται να αποκτήσουμε ξανά καταρράκτη.
Ο ορός δευτερογενής καταρράκτης που μπορεί να έχετε ακούσει αναφέρεται στην θόλωση του περιφακίου (ο σάκος μέσα στον οποίο τοποθετείται ο ενδοφακός) και μπορεί ευκολά να καθαριστεί με την χρήση LASER. ΔΕΝ είναι χειρουργείο. Η θόλωση του περιφακίου προκαλεί μια μείωση της όρασης η οποία μπορεί να έρθει σχετικά σύντομα ή πολύ μεταγενέστερα σε σχέση με το χειρουργείο του καταρράκτη.
Το χειρουργείο έχει επιπλοκές;
Όπως όλες οι επεμβάσεις στην ιατρική έτσι και το χειρουργείο του καταρράκτη μπορεί να έχει επιπλοκές. Η σωστός Προεγχειρητικός έλεγχος, ο απαραίτητος χειρουργικός εξοπλισμός, η έγκαιρη αντιμετώπιση του καταρράκτη και φυσικά η εμπειρία του γιατρού αποτελούν τις προδιάγραφες για μια επέμβαση χωρίς επιπλοκές. Παρόλα αυτά ακόμα και στην περίπτωση της επιπλοκής υπάρχει η τεχνογνωσία και η τεχνική υποστήριξη για την αντιμετώπιση της.
Μπορώ να κάνω και τα δυο μάτια συγχρόνως;
Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια λόγω της ασφαλείας που μας παρέχουν τα μηχανήματα και τα υλικά της χειρουργικής του καταρράκτη πολλοί συνάδερφοι επιλέγουν να χειρουργούν συγχρόνως και τα δυο μάτια. Παρόλα αυτά θεωρώ πως αν δεν συντρέχει ιδιαίτερος λόγος (δυσκολία στην μετακίνηση, χρήση γενικής αναισθησίας σε ασθενείς με μειωμένη συνεργασία) τα χειρουργεία θα πρέπει να γίνονται σε διαφορετικές μέρες με μικρή χρονική διαφορά το ένα από το άλλο (1-2 μέρες)
Ο καταρράκτης χειρουργείται με Laser;
Αυτή είναι μια κλασική ερώτηση από τους ασθενείς που πρόκειται να χειρουργηθούν για καταρράκτη. Η αλήθεια είναι ότι η επέμβαση γίνεται με υπερήχους (Φακοθρυψία), όμως είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια στην χειρουργική του καταρράκτη έχει εισαχθεί η τεχνολογία των laser και συγκεκριμένα του femtosecond laser. Πιο συγκεκριμένα, αυτό το laser χρησιμοποιείται για τη δημιουργία των κερατικών τομών, της πρόσθιας καψουλόρηξης, δηλαδή του ανοίγματος της πρόσθιας μεμβράνης σάκου που βρίσκεται μέσα ο φακός, αλλά και για τον αρχικό κατακερματισμό του θολωμένου φακού. Ουσιαστικά το femtosecond laser αντικαθιστά το απλό μαχαιρίδιο και τη λαβίδα διάνοιξης του περιφακίου, ενώ η συνέχεια η ολοκλήρωση της επέμβασης γίνεται με την κλασική μέθοδο της φακοθρυψίας.
